Anne geeft structuur aan de dag

Technologische innovaties inzetten om de gezondheid van mensen met een lagere sociaaleconomische status (SES) te verbeteren. Dat is het doel van het SPRONG-programma HealthTech in Society. Hogeschool Saxion, Hanzehogeschool en 22 partners gaan hiermee de komende 8 jaar aan de slag. Een van die partners is Virtual Assistant BV, een klein softwarebedrijf in Harfsen in de Achterhoek. Het bedrijf heeft virtuele assistent Anne4Care ontwikkeld.

Annemarie Johannes is directeur van Virtual Assistant BV en geestelijk moeder van Anne4Care. De oerversie ontstond 8 jaar geleden, toen haar vader revalideerde na een beroerte. Johannes werkte destijds bij TNO. Met hulp van enkele collega’s maakte ze een tablet met een avatar, een sprekend poppetje, dat haar vader kon helpen om het nieuws te lezen. Haar vader noemde de avatar ‘Anne’, en zo kwam de naam Anne4Care tot stand.

Focus op ondersteuning en eigen regie

De behandelaren van vader Johannes waren enthousiast over de nieuwe gadget en vroegen Annemarie Johannes of ze die ook voor andere patiënten kon maken. Hiermee werd de kiem gelegd voor Virtask. In de loop der tijd werd de functionaliteit van Anne steeds meer uitgebreid. Naast de krant werd ook de radio in het apparaat gestopt. En een agenda bleek ook wel handig, met waarschuwingen van Anne als er een afspraak aankwam.

Daarnaast helpt Anne mensen om hun medicijnen in te nemen. Ze kan instructie geven, bijvoorbeeld over hoe je insuline moet spuiten of welke oefeningen je fysiotherapeut had opgegeven. En via leuke spelletjes kan Anne helpen om het geheugen te trainen. Verder is er een module waardoor ze als budgetcoach kan optreden. Als de gebruiker het goed vindt, kan Anne ook informatie doorgeven aan de mantelzorger.

Een leuker leven

Anne4Care is ontwikkeld voor mensen die zelfstandig of onder begeleiding wonen, vergeetachtig worden en hulp nodig hebben om structuur in de dag te brengen. Ouderen, maar bijvoorbeeld ook mensen met ADHD en niet-aangeboren hersenletsel. ‘We hebben Anne ontwikkeld in samenspraak met gebruikers’, vertelt Johannes. ‘Aan de hand van hun wensen en behoeften hebben we de functionaliteit uitgebouwd. Daarbij was er veel aandacht voor gemak en plezier. Anne maakt het leven een stukje leuker.’

Een deel van de ontwikkeling van Anne heeft kunnen gebeuren dankzij subsidie van het ZonMw-programma Active & Assisted Living. Daardoor spreekt Anne nu bijvoorbeeld 14 talen. ‘Op hogere leeftijd vallen mensen met een migratieachtergrond vaak terug op hun moedertaal’, aldus Johannes. ‘Anne spreekt nu ook Turks. ‘We hebben haar uitgeprobeerd bij ouderen met een Turkse achtergrond en het was een groot succes. Inmiddels werkt Anne bij meer dan 75 ouderen met een Turkse achtergrond.'

Inspirerende jonge mensen

Johannes is enthousiast om mee te doen aan het SPRONG-programma HealthTech in Society. ‘We hebben al eerder samengewerkt met Hogeschool Saxion. Studenten hebben voor ons onder meer een instructiefilm gemaakt. Het is mooi als hogescholen en mkb-bedrijven samen kunnen werken. Saxion is vaak praktisch ingesteld; daar heb je als ondernemer iets aan. Het contact met jonge mensen met nieuwe ideeën en inzichten is ook inspirerend.’

Welke rol Virtask precies gaat spelen in HealthTech in Society moet nog duidelijk worden; het programma is nog maar net gestart. Johannes ziet volop kansen. ‘Het programma gaat over de juiste zorg op de juiste plek, over voorkomen, verplaatsen en vervangen van zorg. Anne4Care kan daarin van betekenis zijn. We hebben een onderzoek laten doen naar het gebruik van Anne door cliënten van de thuiszorg, en daaruit bleek dat er 1,5 uur zorg per week minder nodig is.’

Taal van de zorg

Johannes hoopt dat de samenwerking binnen het programma ook leidt tot betere contacten met het zorgveld. ‘Ik wil de zorgsector graag betere leren kennen, hen begrijpen en hun taal leren spreken’, zegt ze. ‘Ik merk dat e-health in de zorg nog lang niet overal omarmd wordt. Terwijl e-health wel een bijdrage kan leveren aan de problemen waar de zorg voor staat. Het personeelsgebrek neemt de komende jaren alleen maar toe.’

Johannes verwacht dat Anne4Care in de toekomst steeds meer zal kunnen. Door gegevens te analyseren kan bijvoorbeeld achteruitgang bij gebruikers worden gesignaleerd als het steeds meer tijd kost om puzzeltjes op te lossen. Ook kan Anne straks misschien de spraak monitoren bij mensen met parkinson. Die informatie kan dan doorgegeven worden aan de mantelzorger of aan de behandelaar.

Opvrolijken

Dankzij kunstmatige intelligentie wordt het in de toekomst ook mogelijk dat Anne stemmingen bij de gebruiker herkent, belooft Johannes. Ze kan daar dan op inspelen, bijvoorbeeld door de suggestie te doen om een stukje te gaan wandelen of om een muziekje op te zetten dat de gebruiker opvrolijkt. Johannes ziet ook mogelijkheden om Anne in te zetten voor andere doelgroepen dan bijvoorbeeld ouderen, zoals mensen met een verstandelijke beperking of bij verslavingszorg.