Het transformatieplan MooiMaasvallei is uniek omdat het als een van de eerste goedgekeurde plannen de arbeidsmarktvraagstukken volledig integreert in de bredere zorg- en welzijnsaanpak. Dit plan zet in op flexibel regionaal werkgeverschap, waarbij zorg- en welzijnsmedewerkers voor verschillende organisaties binnen de regio kunnen werken. Zo kunnen werknemers hun talenten breder inzetten, waar gewenst meer uren werken en hun vitaliteit vergroten, terwijl er tegelijkertijd wordt gezorgd voor een goede werkomgeving en loopbaanbegeleiding.
Met thema's als goed werkgeverschap, regionale samenwerking en de verschuiving van zorgtaken waar mogelijk naar meer informele zorg, draagt MooiMaasvallei bij aan een toekomstbestendige zorgsector waarin medewerkers optimaal tot hun recht komen.
Belangrijke thema's binnen dit transformatieplan zijn:
- Flexibel en Aantrekkelijk Werkgeverschap: Het plan richt zich op het behouden en werven van zorgmedewerkers door aantrekkelijk en flexibel werkgeverschap, loopbaanbegeleiding, efficiënte inzet van personeel en het verbeteren van werktevredenheid. Dit helpt om zowel uitstroom te beperken als de instroom van nieuwe medewerkers te vergroten.
- Flexbureau en Loopbaanplein: Het Flexbureau ondersteunt bij het opvangen van dreigende personeelstekorten binnen organisaties. Het Loopbaanplein zorgt voor centrale werving en bemiddeling en biedt ondersteuning bij loopbaanontwikkeling. Dit draagt bij aan de continuïteit van zorg en vergemakkelijkt de in- en doorstroom van personeel.
- Leernetwerk en Vitaliteitsplein: Het Leernetwerk ondersteunt kennisdeling en capaciteitsvergroting van zorgmedewerkers, terwijl het Vitaliteitsplein bijdraagt aan de fysieke en mentale gezondheid van medewerkers. Voorbeelden zijn leefstijlcoaching en workshops over werk-privé balans.
- Regionale en Sector overstijgende Samenwerking: Het versterken van de samenwerking tussen zorgorganisaties en onderwijsinstellingen in de regio is essentieel om de instroom te vergroten en de aansluiting van scholieren en studenten te verbeteren. Dit gebeurt door projecten gericht op het geven van een realistisch beroepsbeeld en het creëren van een inspirerende leeromgeving.
- Verschuiving naar Informele Zorg: Een belangrijke pijler is de verschuiving van professionele zorg naar ondersteuning door informele netwerken, wat helpt om het personeelstekort te verlichten en zorgt voor een integrale benadering van zorg en welzijn.
1. Uitdagingen in de arbeidsmarkt zorg en welzijn
- Personeelstekort: Het personeelstekort in de zorg- en welzijnssector wordt in de regio MooiMaasvallei geschat te stijgen van 400 naar 1.491 personen in 2033 als er geen actie wordt ondernomen.
- Vergrijzing: De stijgende vraag naar zorg wordt gedreven door een vergrijzende populatie, waarbij 27% van de inwoners 65 jaar of ouder zal zijn in 2040. Dit leidt tot een toename van complexe zorgbehoeften.
- Mantelzorg: Het potentieel voor mantelzorg halveert naar verwachting, wat de druk op professionele zorg verder verhoogt.
2. Strategieën voor de arbeidsmarkt
Het transformatieplan richt zich op drie hoofddoelen om de uitdagingen aan te pakken:
a. Lagere instroom in de zorg
- Preventie en zelfredzaamheid: Inwoners worden gestimuleerd om langer gezond te blijven en meer zelfredzaam te zijn, met behulp van digitale hulpmiddelen en informele netwerken.
- Beweging naar informele zorg: Een verschuiving van professionele naar informele zorg wordt bevorderd door gemeenschapsinitiatieven zoals welzijnscoaches en buurtkamers.
b. Slimmere inzet van personeel
- Digitale transformatie: Meer gebruik van digitale zorgtoepassingen zoals thuismonitoring en e-health om de administratieve lasten te verminderen en de zorg efficiënter te maken.
- Hybride functies: Invoering van hybride zorgpaden en functiedifferentiatie om personeel flexibeler in te zetten en overbelasting te voorkomen.
c. Behoud van personeel
- Aantrekkelijk werkgeverschap: Verbeterde werkomstandigheden en scholingsmogelijkheden moeten zorgen voor hogere tevredenheid en retentie onder zorgmedewerkers.
- Regionale samenwerking: Instellingen werken samen om personeel effectief over domeinen in te zetten, wat mogelijkheden biedt voor loopbaanontwikkeling en werkplezier.
3. Verwachte effecten
- Remming personeelsgroei: Zonder interventie zouden er in 2027 426 extra zorgverleners nodig zijn; het plan beoogt deze groei te beperken.
- Kwaliteitsverbetering: De nadruk op preventie, informele zorg, en technologische ondersteuning verbetert niet alleen de efficiëntie maar ook de toegankelijkheid van zorg.
- Cultuurverandering: Door de focus op positieve gezondheid en samenwerking wordt een bredere acceptatie van informele zorg en preventieve interventies verwacht.
4. Risico’s en uitdagingen
- Implementatiekosten: De geschatte investering van €65 miljoen is noodzakelijk, maar vraagt om gedetailleerde monitoring en sturing.
- Cultuur en acceptatie: Het succes hangt af van de bereidheid van professionals en inwoners om nieuwe werkwijzen en technologieën te accepteren.
Personeelsbehoefte zonder transformatie
- Huidig tekort: 400 personen.
- Tekort in 2033 zonder interventies: 1.491 personen.
- Toename van het tekort zonder transformatie (2023-2033): +1.091 personen.
Personeelsbehoefte met transformatie
- Afremming groei personeelsbehoefte in 2027: 426 personen minder nodig dan zonder interventies.
- Projectie tekort in 2033 met transformatie: Tekort groeit minder snel, exacte vermindering afhankelijk van succesvolle uitvoering.
Concrete besparingen
- Totale reductie personeelsgroei door interventies: -426 personen in 2027.
- Doelstelling 2033: Personeelstekort stabiliseren op een beheersbaar niveau, fors lager dan de voorspelde 1.491 personen zonder interventie.
Deze aantallen laten zien dat het plan direct impact heeft op het personeelstekort door efficiëntere inzet, digitalisering en een verschuiving naar informele zorg en preventie. Hierdoor wordt de werkdruk verlicht en blijft de zorg toegankelijk.