Gezonder leven dankzij gecombineerde leefstijlinterventie

Sinds 1 januari 2019 wordt gecombineerde leefstijlinterventie (GLI) voor mensen met overgewicht vanuit de basisverzekering vergoed. Om huisartsen werk uit handen te nemen en patiƫnten gemakkelijk toe te leiden naar leefstijlcoaches is in Zuid-Holland Zuid een samenwerkingsverband opgericht met een regiocoƶrdinator, Miranda Janssen. Voor verwijzers is een routekaart gemaakt met tips voor het leefstijlgesprek in de spreekkamer.

GLI Zuid-Hollland Zuid (ZHZ) is sinds begin 2021 de draaischijf tussen de huisartsen, gemeenten, GGD en de leefstijlcoaches in de regio. De zorggroepen Drechtdokters (Drechtsteden) en Huisarts en Zorg (Gorinchem en omgeving) zijn vanaf het begin aangesloten. Sinds 1 januari 2023 zijn ook de huisartsen in de Hoeksche Waard (zorggroep ZGHW) aangehaakt bij het samenwerkingsverband. De 11 aangesloten gemeenten zorgen voor de koppeling met het beweegaanbod. Daarnaast heeft GLI ZHZ contact met alle erkende leefstijlcoaches in de regio.

Download deze video
Uitgeschreven tekst

*Muziek speelt*

Miranda Jansen – Regio Coördinator (en GLI coach):

GLI staat voor Gecombineerde Leefstijlinterventie. Dat is een programma van 24 maanden met een combinatie van groepsbegeleiding en individuele begeleiding. Het is erop gericht dat mensen een leefstijl aanleren die bij ze past en die ze dus ook een leven lang kunnen volhouden.

Erwin Boxman – Fysiotherapeut en GLI-Coach:

Denk aan slaap, denk aan ontspanning, stressreductie, een stukje bewegen. De mensen die daarvoor in aanmerking komen zijn mensen die met een BMI boven de 30 zitten. Of een BMI van 25 maar wel wat comorbiditeiten en die komen eigenlijk op verwijzing bij ons terecht.

Miranda:

Huisartsen mogen doorverwijzen en specialisten. De GLI wordt volledig vergoed vanuit de basisverzekering en is ook vrijgesteld van het eigen risico. Dus deelnemers hebben daar zelf geen kosten aan.

Ingeborg Vermaat – Huisarts:

Ik zou in ieder geval toch altijd wel even met een overgewicht bij een patiënt, omdat dat programma dat is daar, dat ligt daar, dat goede GLI programma, dan is het heel mooi om daarover te beginnen. Al is het maar even heel kort, want het kost nauwelijks tijd. Dat is, vind ik, het positieve ervan. Want ze komen voor iets anders maar je noemt toch even dat gewicht en je laat ze even op de weegschaal staan. Je rekent even het BMI uit, dat is zo gebeurd tegenwoordig. En dan kan je zo doorpakken en zeggen: hé, maar daar hebben wij een fantastisch programma voor. En uiteindelijk proberen we dus medicijnen te stoppen, in ieder geval af te bouwen, maar helemaal stoppen is nog beter natuurlijk.

Erwin:

Het GLI-traject begint met een intake. De intake is bij een leefstijlcoach. Daarin wordt eigenlijk een vragenlijst afgenomen en wordt geïnventariseerd op welke probleemgebieden eigenlijk de meeste pijnpunten zitten. Aan de hand daarvan wordt er een plan de campagne gemaakt voor de komende twee jaar, waarin eigenlijk verschillende sessies staan gepland en verschillende coachgesprekken worden ingepland om iemand eigenlijk binnen die twee jaar zo goed mogelijk te kunnen begeleiden.

Marjon Hendriks – GLI deelnemer:

Ik heb hiervoor gekozen omdat ik eigenlijk wel klaar was met diëten. Crashdiëten, ik kan ze prima en daarna kan ik ze ook prima weer aankomen, al die kilo's. Maar echt gewoon de verandering, daar was ik klaar voor. Mijn eerste doel eigenlijk was om weer op een normale manier mijn veters te kunnen schrikken. Het klinkt heel raar, maar dat is een heel klein doel. Gewoon dat ik me gezonder in mijn vel voel zitten, energieker ben, gelukkiger ben en bewuster ben van m'n leven. Ik ben erg trots op dat ik het volgehouden heb en dat ik de veranderingen echt eigen heb gemaakt en dat ik me er gewoon heel fijn bij voel.

Ingeborg:

Wij zien gezondere patiënten op het spreekuur en blijere patiënten. Dus wij zijn daardoor al heel tevreden. En die medicijnen die je dus daardoor kan afbouwen, dat vind ik helemaal... Dat is een soort hoofddoel voor mij.

Astrid van Hage – Praktijkmanager/Verpleegkundig specialist:

Wij hebben bij onze mensen gezien in de groep van 2021, dat daar in de BMI drie punten vanaf is gegaan, dat de alcohol wordt verminderd. Ze zijn zich bewuster van hun leefstijl, gaan meer bewegen. Zelfs gaan ze stoppen met roken, sommige mensen. En ze zitten beter in hun vel en dat geeft ons weer meer ruimte om andere patiënten te zien op het spreekuur.

*Muziek speelt en fadet uit*

Logo Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport verschijnt in beeld.

Beeldtekst: Benieuwd naar beschikbare aanbieders in jouw regio?

Weten wie je wel en niet doorverwijst?

Of op zoek naar andere informatie?

Bekijk de factsheet voor huisartsen op

www.partnerschapovergewicht.nl/richtlijnen

Risicoā€™s verminderen

Huisartsen en specialisten kunnen patiĆ«nten met een verhoogd gezondheidsrisico door overgewicht doorverwijzen naar een leefstijlcoach. Het gaat om patiĆ«nten met een BMI boven 30 of een BMI boven 25 Ć©n comorbiditeit. Deze patiĆ«nten hebben een verhoogd risico op onder andere diabetes, hartklachten en problemen met de gewrichten. Verandering van leefstijl kan helpen het gewicht omlaag te brengen en daarmee de risicoā€™s te verminderen.

Voordat iemand begint met een GLI-traject, moet bekeken worden welke factoren een rol spelen bij het overgewicht. Zoals psychische problemen, armoede en schulden, gewichtverhogende medicatie en genetische factoren. Dan is het vaak beter om eerst onderliggende problemen aan te pakken en daarna de pijlen te richten om een gezondere leefstijl. Trajecten kunnen ook gelijktijdig worden ingezet, bijvoorbeeld hulp van de ggz en leefstijlinterventie.

Er zijn verschillende GLI-programmaā€™s die vanuit de basisverzekering worden vergoed. Ze hebben een looptijd van 2 jaar met elkaar gemeen. In die periode wordt een combinatie van leefstijlthemaā€™s aangepakt, zoals voeding, slaap, bewegen, ontspanning, stresshantering en eigen regie. In meerdere sessies, zowel individueel als in een groep, werken mensen aan deze leefstijlthemaā€™s.

© Your Health Spot, Miranda Janssen

Rugzakje met tools

ā€˜Het is belangrijk dat deelnemers patronen in hun eigen gedrag herkennenā€™, zegt regiocoƶrdinator Miranda Janssen, sinds 2019 zelf leefstijlcoach bij Your Health Spot. ā€˜De meeste mensen hebben eerder al pogingen gedaan om gezonder te leven. Waarom is het toen niet gelukt? Welke triggers zorgen ervoor dat ze terugvallen in hun oude gewoonten? We proberen hun een rugzakje mee te geven met tools die ze kunnen gebruiken als het leven even tegenzit.ā€™

Het succes van de GLI staat of valt met de motivatie van de deelnemers. ā€™Als een patiĆ«nt niet voldoende gemotiveerd is, is de kans groot dat hij of zij de beoogde resultaten niet haaltā€™, zegt Janssen. ā€˜Daarnaast kan die deelnemer een negatieve invloed hebben op de andere mensen in de groep. In de routekaart voor huisartsen is daarom veel aandacht voor het toetsen van de motivatie. En voordat het traject start, heeft ook de leefstijlcoach een diepgaand gesprek met de kandidaat.ā€™

Patiƫnt kiest leefstijlcoach

Huisartsen in Zuid-Holland Zuid verwijzen digitaal via cBoards of VIPLive naar de GLI Regiocoƶrdinator. De regiocoƶrdinator (Your Health Spot) neemt contact op met de patiƫnt. Die kan op de website van GLI ZHZ zelf een locatie en leefstijlcoach selecteren. De leefstijlcoach naar keuze maakt een afspraak voor een intakegesprek, en als de kandidaat voldoende gemotiveerd is, kan hij meedoen aan de leefstijlinterventie.

De huisarts en de leefstijlcoach houden gedurende het traject contact. De coach houdt de voortgang bij in het digitale dossier, zodat de huisarts de patiƫnt kan volgen. Coach en huisarts kunnen elkaar ook berichten sturen, bijvoorbeeld over de mogelijke afbouw van medicatie.

Naast het verwerken van de verwijzingen heeft de regiocoƶrdinator een aantal andere taken. Ze ondersteunt de coaches in de regio en heeft veel aandacht voor de kwaliteit van de trajecten. Ze organiseert onder meer intervisie en opleidingen voor de coaches. Verder beheert ze een website waar patiƫnten informatie kunnen vinden over GLI en over de coaches die de GLI aanbieden in die regio.

Hoopgevende resultaten

De GLI ZHZ is begin 2021 gestart. De voorlopige resultaten zijn volgens Janssen hoopgevend. Gemiddeld is de BMI van deelnemers met 3,2 gedaald. Ze is wel kritisch over het aantal uitvallers; ongeveer 1 op de 5 deelnemers haakte voortijdig af. ā€˜Dat is te veelā€™, vindt ze. ā€˜Maar het is lastig om vooraf in te schatten of mensen voldoende gemotiveerd zijn. En zelfs dan kan een ingrijpende levensgebeurtenis de motivatie wegslaan.ā€™

Voor de mensen die het wel volhouden, ziet het leven er beter uit. De kwaliteit van leven neemt toe, mensen zijn fitter en hebben meer de regie over hun eigen gezondheid. Sommigen kunnen in samenspraak met hun huisarts hun medicijngebruik verminderen. Mensen met een gezonde levensstijl hebben minder risico op chronische aandoeningen. Ze doen dus ook minder vaak een beroep op de zorg.


Beter leven

loopschoenen met tekst "aantal deelnemers GLI stijgt naar 48.000"
© RIVM

Het RIVM publiceerde in december 2022 deĀ Jaarrapportage monitor GLI 2022. Landelijk volgen of volgden 48.000 mensen een GLI-programma. Van ruim 3000 deelnemers zijn gedetailleerde gegevens vastgelegd in het GLI-register. Van 660 mensen zijn gegevens bekend over de mogelijke effecten van de GLI, 9 maanden na hun start. Ze verloren gemiddeld ruim 3% van hun gewicht. De waardering van deelnemers voor hun kwaliteit van leven steeg van 58,0 naar 65,6 (op een schaal van 100). Verder gaf ongeveer de helft van de deelnemers aan dat ze minder problemen hadden met mobiliteit, dagelijkse activiteiten, pijn en angst en somberheid.