Meer tijd voor de patiënt in de regio Gorinchem en omstreken

Praktijk Hoogstraat in Werkendam is een van de eerste huisartsenpraktijken die met ‘meer tijd voor de patiënt’ startte. Laurens van Ede is huisarts bij praktijk Hoogstraat én medisch directeur van de regio-organisatie Huisarts en Zorg. Inmiddels hebben álle huisartsenpraktijken in de regio Gorinchem en omstreken ‘meer tijd voor de patiënt’ omarmd. Huisarts en Zorg heeft een belangrijke verbindende rol. “In onze regio kun je echt huisarts zijn.”

“De basis van ‘meer tijd voor de patiënt’ is dat huisartsen daadwerkelijk meer tijd per consult hebben”, zegt Laurens. “Van 10 minuten per patiënt naar 15 minuten, of meer. Dat lijkt een kleine verandering, maar het heeft enorm veel consequenties. Want de hele praktijk moet organisatorisch op de schop.” Toen hun praktijk 7 jaar geleden met ‘meer tijd voor de patiënt’ begon, waren Laurens en zijn collega's al een beetje voorbereid. Want zij zagen 5 patiënten per uur in plaats van 6. Maar er was nog veel meer nodig. “We moesten een vijfde huisarts aantrekken en investeren in de triage door de assistenten. We organiseerden 5-minutenspreekuren voor alles wat snel en op dezelfde dag moet gebeuren. En voor patiënten met meerdere problemen of onbegrepen lichamelijke klachten planden we rustige spreekuren, met 15 tot 30 minuten per patiënt. Genoeg tijd om in de complexere klachtenpatronen te duiken.”

Extra personeel en goede triage

Zijn praktijk kon gaan experimenteren dankzij zorgverzekeraar VGZ. Laurens: “VGZ durfde het aan. Naast onze praktijk deden 4 andere huisartsenpraktijken mee. VGZ vertrouwde ons en regelde de financiële kant. Zo kregen we budget voor extra personeel en ruimte om onze assistenten op te leiden in een goede triage.” Dat extra personeel is een mogelijk kwetsbaar punt van meer tijd voor de patiënt, aldus Laurens. “Maar niet in onze regio. Huisartsen willen hier graag werken. Want hier hebben ze de tijd om problemen echt aan te pakken. En ze voelen zich geholpen door de organisatie om hen heen. Dat jonge huisartsen het aantrekkelijk vinden om zich hier te vestigen is een gunstig bijeffect van ‘meer tijd voor de patiënt’.”

Financiering belangrijke succesfactor

Inmiddels hebben alle 45 praktijken in de regio Gorinchem en omstreken zich aangesloten bij ‘meer tijd voor de patiënt’. Want na jaren pionieren met eerst 5 en vervolgens 12 huisartsenpraktijken, besloot VGZ ‘meer tijd voor de patiënt’ voor de hele regio mogelijk te maken. “Dus mét structurele financiering”, onderstreept Laurens. “Dat is een van de belangrijke succesfactoren hier, het maakt dat het bij ons goed werkt. Want huisartsen die ermee beginnen. kunnen ook lekker doorgaan. Steeds losse projecten, met alle onzekerheden die daarbij horen, hebben een remmende werking.”

Coaching door medisch specialisten

Het leidt tot mooie concrete resultaten in de regio. Laurens: “Er wordt minder medicatie voorgeschreven, patiënten komen minder vaak terug op het spreekuur en het aantal verwijzingen naar de tweede lijn is laag.” Hij benadrukt dat ‘meer tijd voor de patiënt’ onderdeel is van een groter geheel in de regio. “We hebben bijvoorbeeld ingezet op samenwerking met de tweede lijn. En daar ook mooie dingen bereikt. Zoals coaching door medisch specialisten, zodat wij meer zorg zelf kunnen leveren. Oftewel, eerst overleggen voordat je gaat verwijzen. De specialisten zijn zeer bereid om hieraan mee te werken, want die hebben zelf ook een afspraak met de zorgverzekeraar hierover. Dat helpt ons ‘meer tijd voor de patiënt’-project enorm.”

Intervisie een sterk middel

Al die ontwikkelingen gingen natuurlijk niet vanzelf. “We hebben er veel tijd en energie ingestoken”, lacht Laurens. “En er waren veel uitdagende momenten. Zeker toen we gingen uitbreiden naar de hele regio.” Huisarts en Zorg speelt als regionale huisartsenorganisatie een belangrijke verbindende rol. Laurens noemt de verplichte spiegelbijeenkomsten als voorbeeld. “Intervisie is onderdeel van ‘meer tijd voor de patiënt’, om van elkaar te leren. Het is een enorm sterk middel én geeft verbinding in de regio. Huisarts en Zorg helpt de bijeenkomsten organiseren.” Ook gaat een deel van de financiering via Huisarts en Zorg. “Daarover voeren we namens alle huisartsen de gesprekken met de zorgverzekeraar.”

Vliegwieleffect

Huisarts en Zorg ondersteunt ook op andere manieren. “Als ‘meer tijd voor de patiënt’ eenmaal loopt, zien we dat praktijken ruimte krijgen. Om zich nog beter te organiseren. Wij hebben gespecialiseerde medewerkers die praktijkhouders helpen die organisatorische taken goed neer te zetten. Investeren in praktijkmanagement geeft een soort vliegwieleffect: het creëert nóg meer tijd voor de patiënt. Zodat jonge huisartsen opmerken dat je hier gewoon lekker kunt werken. Je kunt echt huisarts zijn.”

Samen krijg je meer voor elkaar

Ook ontwikkelt Huisarts en Zorg opleidingen en scholingen. “Daarbij zoomen we in op de speerpunten van de regio”, zegt Laurens. “Die speerpunten halen we uit het regiobeeld van VGZ. Daarover praten we ook vaak met VGZ. Ik denk dat ons contact met de zorgverzekeraar intensiever is dan in de gemiddelde regio. We beïnvloeden elkaar ook daadwerkelijk.” Dat brengt Laurens op misschien wel de belangrijkste rol van een regionale organisatie: “Door de krachten te bundelen en samen op te trekken krijg je gewoon meer voor elkaar.”

Inhoudelijk verdiepen

Zelf volgt Laurens de scholingen van Huisarts en Zorg ook. “Ook al vind ik de functie van medisch directeur erg leuk en boeiend, ik blijf óók huisarts. Het is een prachtig vak, dat wil ik niet loslaten.” Hij noemt de scholing Acceptance and Commitment Therapy (ACT) als voorbeeld. “Daarin staat het aanvaarden van onverklaarbare klachten centraal. Daar kun je, samen met de poh-ggz, heel veel mee doen in je praktijk. Zo kun je je vak inhoudelijk steeds verder verdiepen, waardoor je je patiënten weer beter kunt helpen. Ook dat is een vliegwieleffect van ‘meer tijd voor de patiënt’.”

Patiënttevredenheid

En de patiënten, wat vinden zíj van ‘meer tijd voor de patiënt’? “Uit de effectmetingen die we in de eerste jaren hebben gedaan, blijkt de patiënttevredenheid na invoering van ‘meer tijd voor de patiënt’ met ruim 30% toe te nemen. Daarmee komen we als regio uit boven het landelijk gemiddelde. Wat ik zelf terug hoor in mijn praktijk en van collega’s, is een enorme waardering. Omdat patiënten zich daadwerkelijk gezien en gehoord voelen in hun probleem.”