NOA is er voor kwetsbare ouderen in de thuissituatie

Het Netwerk Ouderengeneeskunde Amsterdam eerste lijn (NOA) is een samenwerking tussen zeven zorgorganisaties en vier ketenpartners. NOA is er voor kwetsbare ouderen in de thuissituatie en ter ondersteuning van de huisarts.

Wat is NOA?

NOA is een netwerk van zorgorganisaties Amsta, Amstelring, Cordaan, Evean, Family Supporters, Vivium en Zorggroep Amsterdam Oost en ketenpartners Amsterdamse Huisartsenalliantie, Amsterdam UMC, Amsterdam Vitaal & Gezond en Sigra.

© VWS, foto Renze Bemelmans

NOA werkt als één team van specialisten ouderengeneeskunde, verpleegkundig specialisten ouderenzorg en andere zorgprofessionals. Het team is gespecialiseerd in zorg en behandeling van kwetsbare ouderen met complexe (multi)morbiditeit.

NOA heeft als doelstelling een waardevolle bijdrage te leveren aan de zorg voor kwetsbare thuiswonende ouderen in Amsterdam en Diemen. Deze samenwerking ondersteunt huisartsen en praktijkondersteuners door de specialist ouderengeneeskunde in te schakelen bij complexe hulpvragen rondom kwetsbare ouderen. De specialist ouderengeneeskunde is expert op het gebied van patiënten met complexe (multi)morbiditeit.

De start van NOA

NOA werd twee jaar geleden opgericht - een netwerk van Amsterdamse zorgorganisaties en ketenpartners, gericht op het ondersteunen van huisartsen en praktijkondersteuners bij het behandelen van kwetsbare ouderen. Het netwerk is het geesteskind van Cees Hertogh (hoogleraar Ouderengeneeskunde, Amsterdam UMC), Barbara Wendrich (projectleider Free Finch) en Sandra Oud (bestuurder Evean).

Uit de huisartsenenquête die in 2021 is verzonden naar alle huisartsen in Amsterdam, bleek dat het slecht was gesteld met de kennis over de samenwerkingsmogelijkheden met specialisten ouderengeneeskunde in de eerste lijn. De enquête, samen met onder andere een maatschappelijke businesscase, bleek het startschot voor het opstellen van een plan om ‘ouderengeneeskunde aan huis’ verder neer te zetten. Daaruit kwam NOA voort.

Uitwerking in de praktijk

NOA biedt huisartsen in Amsterdam vier wijkgerichte diensten aan: telefonisch collegiaal overleg, deelname aan het multidisciplinair overleg, thuisconsultatie en een cognitieve screening bij ouderen met een migratieachtergrond. Deze diensten worden verricht door specialisten ouderengeneeskunde en door andere zorgprofessionals die een belangrijke rol spelen, zoals verpleegkundig specialisten en psychologen.

© VWS, foto Renze Bemelmans

Het plan bleek succesvol. De implementatie in Amsterdam leidde in het eerste jaar al tot 1100 verwijzingen van ruim 150 verschillende huisartsenpraktijken. Het bracht betere communicatie en zichtbare verbeteringen in de patiëntenzorg. De inzet en betrokkenheid van specialisten in de ouderengeneeskunde is hierin heel belangrijk; zij zagen in NOA een effectieve manier om hun kennis en expertise breder en beter te kunnen inzetten.

Het succes van het netwerk heeft Barbara Wendrich en Sandra Oud ertoe aangezet het project te vergroten en bestendigen. Daartoe hebben ze ook een transformatieplan ingediend. Ze willen hiermee het netwerk van betrokken huisartsen vergroten en de financiering verstevigen, zodat een volledig geïntegreerde, duurzame dienstverlening in de eerstelijns ouderenzorg kan ontstaan.

Belangrijkste inzichten en uitdagingen

Wendrich benadrukt wat voor grote operatie NOA nu al is geworden, met ruim 200 deelnemende huisartsenpraktijken, zeven VVT-organisaties en ruim 40 zorgprofessionals. De IZA-aanvraag is een complex traject geweest, onder andere door een veelheid aan betrokken zorgpartijen en nog relatieve onbekendheid bij de overheidsinstanties. Ook kan het voor koepelorganisaties lastig zijn om te beslissen voor iedereen uit de achterban. ‘Politieke sensitiviteit en een gerichte aanpak zijn daarom onmisbaar in zo’n grootschalig project.’

 Oud onderschrijft de zakelijke aanpak die ze hebben gehanteerd. ‘We hebben een business case en een dedicated projectleider. Zo iemand heeft kennis van zaken, staat met de voeten in de klei, houdt focus op het eindresultaat en onderhoudt de verbinding met de stakeholders. Je ziet vaak dat men te veel bezig is met de processen, maar je hebt ook iemand nodig die constant iedereen bij de les houdt. Vertrouwen en een gedeelde visie onder alle stakeholders zijn cruciaal.’

Dit artikel is eerder verschenen in de IZA Mid-term review: Samen werken aan zorg en welzijn