Wijkcoördinator is olie voor samenwerking in de wijk

Veel huisartsen zijn overbelast. Patiënten komen met allerlei klachten die niet bij de huisarts horen. Maar waar dan wel? In Rotterdam ondersteunen wijkcoördinatoren de huisartsen om hun weg te vinden op de sociale kaart. Zo helpt Liane Besseling huisarts Nynke Kuypers en andere huisartsen in de wijk Hilligersberg-Terbreggen. Kuypers is er blij mee. “Ik weet nu beter wat er is en wat ze kunnen doen. Daardoor kan ik mijn patiënten beter verwijzen.”

Nynke Kuypers begon in 1999 als huisarts in een voormalige kerk in Hilligersberg. Ze noemt het een “nette wijk”, deels Vinex, deels oud-Terbregge. Bijna de helft van de inwoners heeft een allochtone achtergrond, maar de meesten zijn “goed ingebed” in de samenleving. Daarnaast is er in de wijk  een standplaats voor woonwagens. “Daar kom ik graag”, zegt de huisarts.

Voor alles naar de huisarts

Sinds ze begon in de praktijk heeft Kuypers het werk zien veranderen. “Patiënten komen met al hun problemen naar de huisarts, ook als er geen medische oorzaak is aan te wijzen. En de samenleving is complexer geworden. Ik zie veel eenzaamheid, overbelaste mantelzorgers, problemen met jongeren. Omdat de drempel naar de huisarts laag is, wordt die overvraagd en komt de eerste lijn in het nauw.”

Het is belangrijk dat de huisarts weet naar welke instanties – en liefst naar welke hulpverlener – hij of zij patiënten kan doorsturen. “Je moet weten wat er beschikbaar is aan ondersteuning, welk gezicht daarbij hoort en wat ze kunnen doen”, zegt Kuypers. “Maar die sociale kaart is dynamisch en het is voor een drukbezette huisarts niet te doen om dat allemaal bij te houden.”

Ze vertelt dat ze begin deze eeuw te maken had met één thuiszorgorganisatie. Inmiddels zijn er tientallen actief in haar werkgebied. Aanbestedingen en wisselingen in de jeugdzorg zijn haar ook een gruwel. “Er komt een nieuwe aanbieder, er is geen goede overdracht en je hebt met allerlei andere hulpverleners te maken.”

Elkaar leren kennen

Huisartsencoöperatie Rijnmond Dokters zag de nood bij huisartsen en besloot twee jaar geleden tot de inzet van wijkcoördinatoren. De wijkcoördinator stelt samen met de huisartsen een wijkplan op met de belangrijkste knelpunten in de huisartsenpraktijken. Deze knelpunten worden samen met netwerkpartners opgepakt. Samen zoeken ze de route naar de juiste zorg op de juiste plek.

Daarnaast signaleert de wijkcoördinator trends en ontwikkelingen die op wijk- of regioniveau worden geïnventariseerd, in kaart gebracht en besproken. De wijkcoördinator wordt ingezet bij wijksamenwerkingsverbanden die samen minimaal 15.000 patiënten hebben.

Liane Besseling is wijkcoördinator in de wijken Hillegersberg, Schiebroek en Crooswijk. Voor elke wijk werkt ze gemiddeld één dag in de week. In het geval van Hillegersberg gaat het om een huisartsengroep van acht samenwerkende huisartsenpraktijken.

Vooruitkijken

“De eerste tijd ben ik vooral bezig geweest om het netwerk op te bouwen”, vertelt Besseling. “Ik heb alle partijen bezocht en gehoord wat ze nodig hebben. Soms kenden partijen elkaar niet of nauwelijks, zat er oud zeer dat de samenwerking in de weg zat. Ik heb iedereen gemotiveerd om vooruit te kijken, vanuit de gezamenlijke wil om patiënten zo goed mogelijk te helpen. Dat is gelukt.”

De wijkcoördinator organiseert regelmatig bijeenkomsten voor alle betrokken partijen. Meestal zijn het lunchbijenkomsten. Die zijn gemakkelijker in te passen in het drukke schema van de huisartsen.  Vooraf overlegt ze met partijen over thema’s en knelpunten in de wijk die aan bod kunnen komen tijdens de meeting.

Gemakkelijker contact

Huisarts Kuypers is enthousiast over de inzet van de wijkcoördinator. “Liane heeft bijvoorbeeld een wijknetwerk Jeugd opgezet, met onder meer de huisartsen, het wijkteam, welzijnsorganisatie Gro Up en het Centrum Jeugd en Gezin. We weten elkaar nu veel beter te vinden. Ik wist vooraf niet voldoende wat zij te bieden hebben. Nu je elkaar kent zoek je makkelijker contact. En kunnen we problemen neerleggen daar waar ze horen en waar ze het beste opgelost kunnen worden.”

Om de samenwerking verder te versterken werkt het wijksamenwerkingsverband samen met Rijnmond Dokters aan een online tool, een digitale sociale kaart waarmee partijen in de wijk elkaar snel kunnen vinden. Eerst voor Hillegersberg, en als de pilot het verwachte resultaat oplevert voor de hele Rijnmond.

Samenwerking gaande houden

In een ideale wereld zou de wijkcoördinator zichzelf overbodig moeten maken. Kuypers verwacht niet dat dat zal gebeuren. “Je hebt olie nodig om de samenwerking en contacten gaande te houden. Iemand om bijeenkomsten te organiseren, de ontwikkelingen in het sociaal domein te volgen en partijen te betrekken bij het netwerk. Dat kunnen wij als huisartsen nooit onderhouden. Daarom ben ik heel blij met de wijkcoördinator.”

Rijnmond Dokters heeft inmiddels veertien wijkcoördinatoren in dienst. Samen bedienen die 26 wijksamenwerkingsverbanden en 161 huisartsenpraktijken. Preferente zorgverzekeraar Zilveren Kruis geeft een vergoeding voor de wijkcoördinatoren. De wijkcoördinatoren stellen een wijkplan op en informeren per kwartaal Zilveren Kruis over de voortgang van hun plannen. Wijksamenwerkingsverbanden kunnen ook zelf een wijkcoördinator in dienst nemen. Dan krijgen ze daar een vergoeding voor.