Passende contractering

Contracteren is een belangrijk onderdeel bij het opschalen van passende zorg in de praktijk. Op deze pagina vind je informatie en documenten die te maken hebben met passende contractering.

Voorwoord door Leonard Feis, MT-lid bij VWS

Leonard Feis is MT-lid bij de directie Zorgverzekeringen bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
© Leonard Feis is MT-lid bij de directie Zorgverzekeringen bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Zorgaanbieders en verzekeraars staan in deze periode voor een belangrijke taak: de contractering voor 2025. Contracten vormen een krachtig middel om veranderingen in de organisatie van zorg af te spreken en te borgen. En er is veel mogelijk binnen die contracten. Naast het sturen op volume en prijs, kunnen contracten ook focussen op aspecten als samenwerking, kwaliteit, zorggebruik en de toegankelijkheid van zorg.

Het maken van zulke inhoudelijke afspraken sluit naadloos aan bij de beweging naar passende zorg. Dit is een gedeelde ambitie van zorgverleners, zorgverzekeraars, patiënten(verenigingen) en het ministerie van VWS. Het is daarom essentieel dat tijdens het contracteerproces afspraken worden gemaakt die deze transitie ondersteunen. Als we echt willen dat de zorg anders wordt georganiseerd, dan moet dit ook zichtbaar worden in de contracten. Die vormen immers de basis voor zorgaanbieders en verzekeraars om samen (inhoudelijke) afspraken te maken.

Het contracteerproces speelt dus een cruciale rol in de overgang naar passende zorg. Het bereiken van gezamenlijke doelen die bijdragen aan deze transitie vraagt om nauwe samenwerking tussen zorgverzekeraars en zorgaanbieders. We zien dat het steeds belangrijker wordt om vanuit de gezamenlijke belangen te denken; er moet een verschuiving plaatsvinden naar een ‘wij-wij’-benadering. Door gezamenlijk regioplannen te ontwikkelen en deze te vertalen naar betekenisvolle contracten, kunnen beide partijen de noodzakelijke veranderingen in de zorg effectief vormgeven. Sterke en gelijkgerichte samenwerkingsrelaties zorgen ervoor dat de zorg, nu en in de toekomst, toegankelijk, betaalbaar en van hoge kwaliteit blijft.

In de afgelopen periode zijn VWS, de NZa en het Zorginstituut in gesprek gegaan met diverse partijen over het contracteerproces. Inspirerende voorbeelden, zoals die van het Maasstad Ziekenhuis en Hart van Brabant, zijn opgehaald en worden (binnenkort) gepubliceerd op de website van De Juiste Zorg op de Juiste Plek. Deze artikelenreeks biedt waardevolle informatie over het contracteerproces en de contracten zelf, met praktische inzichten en adviezen. Het doel is om partijen te inspireren om contracten effectief in te zetten voor de transitie naar een duurzaam zorgsysteem.

Ik wil graag iedereen oproepen om deze artikelen met aandacht te lezen en de opgedane kennis toe te passen in de eigen onderhandelingen. Daarnaast nodig ik jullie uit om geleerde lessen en goede voorbeelden van passende zorg in contractering te delen via info@dejuistezorgopdejuisteplek.nl. We willen graag jullie ervaringen delen om te laten zien wat er allemaal mogelijk is op het gebied van contractering. Samen kunnen we de zorg toekomstbestendig maken!

Wat is passende contractering?

Passende contractering hoort bij passende zorg. Het is een van de instrumenten om te komen tot passende zorg. Passende zorg is een aanpak om ervoor te zorgen dat iedereen ook in de toekomst goede zorg kan krijgen. Passende contractering richt zich op het maken van afspraken tussen zorgaanbieders en zorgverzekeraars die bijdragen aan de kwaliteit van leven, in plaats van alleen te sturen op productie. Het gaat over het goed inrichten van de organisatie van zorg en procesafstemming. 

Wat is relationeel contracteren?

Relationeel contracteren is een vorm van passende contractering. Bij relationele contractering ligt de focus niet op PxQ-afspraken, maar gaan zorgaanbieders en zorgverzekeraars een strategische samenwerkingsrelatie aan waarin ze gezamenlijke doelen nastreven (win-win).

Jaarcyclus passend contracteren

Jaarcyclus Passend Contracteren voor Passende Zorg 2024 -Mijlpalen Jaarlijkse Contracteercylcus

1 april: zorgverzekeraar maakt inzichtelijk hoe maatschappelijke opgave wordt vertaald in zorginkoopbeleid.

1 april: zorgverzekeraar maakt uiterlijk op 1 april het zorginkoopbeleid en de procedure van zorginkoop bekend.

1 juni: zorgaanbieder die leidend is voor transitieopgave in regio deelt het strategisch beleid en maakt inzichtelijk hoe de maatschappelijk opgave daarin is vertaald.

1 september: zorgaanbieder en zorgverzekeraar die face-tot-face contracteren maken afspraken over de techniek en/of methodiek m.b.t. benchmarking en volumeprognoses.

 1 september: in sectoren waarbij de zorgaanbieder een offerte aanbiedt (veel al face-to-face contractering) deelt zorgaanbieder die onderdelen van de offerte die niet onlosmakelijk verbonden zijn met de informatie vrijkomt in september.

1 oktober: in sectoren waarbij de zorgaanbieder een offerte aanbiedt (veel al face-to-face), dit is inclusief een duidelijke inhoudelijke toelichting.

1 oktober: in sectoren waar het proces van contractering digitaal plaatsvindt biedt de zorgverzekeraar een contractvoorstel aan, dit is inclusief duidelijke inhoudelijk toelichting.

12 november: zorgverzekeraar en zorgaanbieder maken transparant met wie zij een contract hebben afgesloten.

Gebaseerd op de Handvatten 2024 en de Regeling transparantie zorginkoopproces

Wat is passende zorg?

Met passende zorg verbeteren zorgverleners, patiëntenorganisaties, zorgverzekeraars en de overheid de manier waarop de zorg wordt aangeboden en betaald. Dit gebeurt vanuit de vier principes van passende zorg. De vier principes zijn: 

  • Passende zorg is zorg die werkt tegen een redelijke prijs.
  • Passende zorg wordt, waar mogelijk, dicht bij de patiënt georganiseerd. 
  • Bij passende zorg beslissen patiënten samen met hun arts over wat voor hen de best mogelijke behandeling is. 
  • Passende zorg gaat niet alleen over ziekte, maar ook over gezondheid en de aandacht voor wat iemand wel kan. 

Lees meer over passende zorg op de website van Zorginstituut Nederland

Gemeenschappelijke doelen en relationele contractering

© Purebudget, VWS

Zorgaanbieders en zorgverzekeraars werken samen aan het Integraal Zorgakkoord (IZA). Naast de IZA-opgaven en de beweging naar passende zorg hebben organisaties ook eigen belangen, die soms botsen met maatschappelijke doelen. Het artikel 'Gemeenschappelijke doelen en relationele contractering' legt uit waarom het belangrijk is om gemeenschappelijke doelen te stellen in relationele contractering, zonder dat dit betekent dat organisatiebelangen genegeerd worden. 

Lees het artikel over relationele contractering

Contracteren van gezamenlijke besluitvorming binnen de medisch-specialistische zorg

Zorginstituut Nederland heeft een handreiking gemaakt voor zorginkopers van zorgverzekeraars en zorgverkopers van ziekenhuizen. In de handreiking vind je praktische inzichten over contracteren van passende zorg en praktijkvoorbeelden van passende zorg die al gecontracteerd is. Daarnaast is er een stappenplan om je op weg te helpen bij het kiezen van een nieuwe contractvorm.

Passende contractering in de praktijk
Vanuit visie naar projecten om samen passende zorg vorm te geven

Zorgverzekeraars en zorgaanbieders werken steeds vaker samen via relationele contracten om afspraken te maken over regionale transformatieplannen en passende zorg. Een goed voorbeeld hiervan is de samenwerking tussen Coöperatie VGZ en GGZ Noord-Holland-Noord, waarbij ze een contract hebben gesloten op basis van een gedeelde visie op de toegankelijkheid en betaalbaarheid van geestelijke gezondheidszorg. Ontdek hoe deze partners vanuit hun gezamenlijke visie concrete projecten hebben gerealiseerd.

Lees het voorbeeld