Gezondheidsachterstanden

In Nederland worden we steeds ouder en het aantal jaren in goede ervaren gezondheid stijgt. Toch zijn er grote gezondheidsachterstanden. Vooral mensen met een lager opleidingsniveau, lager inkomen of een migratieachtergrond hebben een achterstand qua lichamelijke en psychische gezondheid. Tegelijk sluit bij deze groepen de zorg, preventie en ondersteuning vaak onvoldoende aan. 

Waar zijn die achterstanden het meest zichtbaar, en hoe kunnen we ze verkleinen?Hieronder tref je een aantal publicaties over (het terugdringen van) gezondheidsachterstanden.

Gezondheidsverschillen in de regio aanpakken

Mensen met een laag opleidingsniveau, weinig inkomen en/of een migratieachtergrond hebben een minder goede lichamelijke en psychische gezondheid dan anderen. Juist bij dit deel van de bevolking sluit de zorg, preventie en ondersteuning vaak onvoldoende aan. Hoe pak je gezondheidsverschillen op een duurzame manier aan? Bekijk de publicaties van expertisecentrum Pharos over dit onderwerp.

  • Infosheet 'Duurzaam aanpakken van gezondheidsverschillen in de regio aanpakken met JZOJP

    Pharos zet bouwstenen op een rij die kunnen helpen om regionale en lokale plannen vorm te geven. Ook bevat het document  twee praktijkvoorbeelden die tonen hoe de bouwstenen benut kunnen worden om spoedzorg voor sociale minima te voorkomen en het preventieaanbod beter toegankelijk te maken voor deze groep.
  • De negen principes voor een succesvolle strategie

    Gezondheidsverschillen zijn hardnekkig en daardoor moeilijk op te lossen. Expertisecentrum Pharos beschrijft in deze publicatie negen principes voor een duurzame aanpak van gezondheidsverschillen. De uitgave geeft ook inzicht in de voornaamste oorzaken en mechanismen van de gezondheidskloof.

Aan de slag met persoonsgerichte zorg

Persoonsgerichte zorg heeft een gunstig effect op de gezondheid, omdat niet de aandoening, maar de mens centraal staat. Zorg die afgestemd is op de behoeften en situatie van de patiënt is extra relevant bij mensen in achterstandssituaties, bij wie vaak sprake is van complexe problematiek en minder goede gezondheidsvaardigheden.

  • Download de menukaart Persoonsgerichte zorg

    Expertisecentrum Pharos stelde een menukaart samen die zorgverleners in de eerstelijn helpt om betere persoonsgerichte zorg te leveren. Managers en bestuurders van zorggroepen en gezondheidscentra kunnen de menukaart gebruiken om persoonsgerichte zorg te faciliteren binnen de organisatie. 

Gezondheidsverschillen terugdringen als gemeente

Een goede gezondheid kan bijdragen aan meerdere opgaven van een gemeente, zoals het bieden van ondersteuning volgens de participatiewet. Gezondheid wordt maar deels bepaald door de beschikbaarheid van en toegang tot preventie en zorg. Andere belangrijke factoren zijn participatie, de fysieke omgeving, gezondheidsvaardigheden en arbeidsomstandigheden. Hoe houd je als gemeente in al die aandachtsgebieden rekening met de gezondheid van inwoners?

  • Whitepaper 'Inclusief opdrachtgeverschap gemeenten'

    Het gemeentelijk inkoopbeleid kan een grote rol spelen in het terugdringen van gezondheidsverschillen. Pharos en Platform31 doen in het whitepaper 'Inclusief opdrachtgeverschap gemeenten' een handreiking aan gemeenten. 

    Aan de hand van negen principes en een checklist helpt dit whitepaper beleidsmedewerkers en contractmanagers om ‘gezondheid van inwoners’ op te nemen in alle contracten, uitvoeringsplannen en subsidieafspraken van de gemeente. 

    Het document is breed toepasbaar op alle zaken die gemeenten inkopen of waarvoor zij subsidie verlenen.

Kijk voor meer informatie over deze publicatie op Gezondin.nu

Chronische stress en de aanpak van gezondheidsachterstanden

Aanhoudende stress, door bijvoorbeeld armoede of werkloosheid, heeft een dubbel negatief effect op de gezondheid. Mensen kunnen er lichamelijk of psychisch ziek van worden, en het tast het doe- en denkvermogen aan.  Daarmee is stress een van de grootste veroorzakers van gezondheidsachterstanden. De publicatie ‘Leven met ongezonde stress’ laat zien hoe groot die impact is en wat professionals daaraan kunnen doen.

  • Handreiking 'Leven met ongezonde stress'

    Mensen met complexe problemen zitten vaak gevangen in een vicieuze cirkel waar moeilijk uit te ontsnappen is. Het doorbreken van die cirkel is een eerste stap op weg naar een gezonder leven. Voor professionals zijn er veel mogelijkheden om stress bij hun patiënten of cliënten te verlichten en onnodige extra stress te voorkomen. 

    In de publicatie zijn acht praktische adviezen opgenomen waar iedereen in het eigen werkveld invulling aan kan geven. ‘Leven met ongezonde stress’ is vooral gericht op professionals en beleidsmakers in de zorg, het sociaal domein en bij gemeenten.

Kijk voor meer informatie over deze publicatie op Pharos.nl.

Praktijkvoorbeelden over gezondheidsachterstanden

MUMC+: Impact maken om gezondheidsverschillen te verkleinen
Het bestuur van het Maastricht UMC+ wil meer doen dan wetenschappelijk onderzoek. Het bestuur ziet het als een opdracht aan de wetenschap om ervoor te zorgen dat de resultaten van dat onderzoek worden gebruikt om de gezondheid van mensen te verbetere
Wijzer in de Wijk: Preventie vanuit een brede blik op gezondheid
Wijzer in de Wijk is een initiatief dat tot leven kwam door de samenwerking van drie gemeenten: Leiden, Alphen aan den Rijn en Den Haag. Wijzer in de Wijk richt zich op een integrale, wijkgerichte aanpak van gezondheid.