Hoe zorg je voor een goede kwaliteit van zorg?

Er gebeurt veel in de wijkverpleging. Er zijn steeds meer mensen die ouder worden, langer thuis blijven wonen en minder lang in het ziekenhuis blijven. Daar komt bij dat zij steeds meer ingewikkelde zorgvragen hebben. Je vindt op deze pagina een overzicht van richtlijnen, kwaliteitskaders en andere tips om inhoudelijk goede kwaliteit van zorg te kunnen blijven geven.

Generiek kompas ‘Samen werken aan kwaliteit van bestaan’

Sinds eind 2023 bestaat het Generiek kompas ‘Samen werken aan kwaliteit van bestaan’. Hierin staan kwaliteit van bestaan, de behoeften van cliënten zelf centraal en wat ze het liefste willen. Een grotere zorgvraag kan worden voorkomen door te kijken naar wat mensen zelf kunnen en daarop in te spelen met de juiste ondersteuning.

Denk hierbij bijvoorbeeld aan samenwerking tussen zorgverleners, mantelzorgers en vrijwilligers. Maar ook de inzet van technologie. Het kompas geeft antwoord op de vraag hoe je samen met cliënten en naasten kunt vaststellen welke zorg en ondersteuning zij verwachten.

Het Generiek kompas legt een goede basis voor zorg aan mensen met een brede ondersteuningsvraag in de verschillende domeinen (zorg en sociaal domein). Het Zorginstituut Nederland heeft dit kompas nog niet ingeschreven in het Register omdat er nog geen implementatieplan is. De verwachting is dat dit in juli 2024 gebeurt en dat het kompas dan de kwaliteitskaders wijkverpleging en verpleeghuiszorg vervangt. 

Hoe breng je de zorgvraag en behoeften van een cliënt in kaart?

Onder de Zorgverzekeringswet (Zwv) is het verplicht voor zorgprofessionals om inzicht te geven in welke zorg je levert, waarom je deze zorg levert en of de zorg de gewenste resultaten heeft opgeleverd. Dit noemen we ook wel indiceren. Dat is het vaststellen van de zorgbehoefte. Een wijkverpleegkundige (bachelor of master opgeleid) beoordeelt samen met de cliënt wat er nodig is aan verpleegkundige zorg. Samen met de cliënt stel je dan vast wat de zorgvraag is, stel je een verpleegkundige diagnose en geef je de indicatie voor zorg.

• In de Handreiking Normenkader voor indiceren en organiseren van verpleging en verzorging in eigen omgeving vind je de belangrijkste eisen waar je aan moet denken bij het indiceren en hoe je deze zorg organiseert.
• In het verpleegkundig proces zijn er 6 stappen die je moet doorlopen bij het indiceren en organiseren van zorg. In de Handreiking Verpleegkundig Proces bij indiceren en organiseren van verpleging en verzorging in eigen omgeving staat wat die stappen zijn, wat dit voor jou als wijkverpleegkundige betekent, wat je hiermee doet in de indicatie en het zorgplan en wat je hiermee inzichtelijk maakt.
• De Toolbox indicatieproces wijkverpleging geeft je hulp bij het verzamelen van gegevens om te komen tot een verpleegkundige diagnose. Ook kun je de hulpmiddelen uit de toolbox gebruiken bij het herindiceren of evalueren van zorg.

Wil je meer weten over hoe je kunt samenwerken met cliënten en naasten? Neem dan ook een kijkje op de website van het programma Waardigheid en trots voor de toekomst. Door gelijkwaardig samen te werken ontstaat zorg en welzijn die aansluit bij de wens van de cliënt.

Waar kijkt de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) naar tijdens een bezoek?

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) ziet toe op de kwaliteit en veiligheid van de wijkverpleging. Dit doet de IGJ via inspectiebezoeken, meldingen en onderzoek naar thema’s. Tijdens bezoeken aan zorgaanbieders kijkt de inspectie naar de zorg thuis door de wijkverpleging. Hiervoor gebruikt de IGJ een toetsingskader. In het toetsingskader let de inspectie op vijf thema's, namelijk of de cliënt centraal staat, integrale zorg, veilige zorg, professionele autonomie van de wijkverpleegkundige en hoe je stuurt op kwaliteit van zorg.

Er zijn ook toetsingskaders die gaan over een speciaal thema, zoals medicatieveiligheid, onvrijwillige zorg of de inzet van digitale zorg. Meer informatie over deze toetsingskaders vind je op de website van de IGJ. Hier vind je ook informatie over hoe de IGJ toezicht houdt op de wijkverpleging.

Medicatieveiligheid

Medicatieveiligheid is één van de onderwerpen waar de inspectie tijdens een bezoek op let. De IGJ doet dit zodat er zo min mogelijk risico’s zijn in verkeerd of onnodig medicijngebruik. De IGJ let vooral op of er in je organisatie duidelijke afspraken zijn gemaakt over de taakverdeling en verantwoordelijkheid.

Voor zorgprofessionals gaat het dan bijvoorbeeld om het maken van goede afspraken met je cliënt in het zorgplan  en het veilig toedienen van medicatie. Kijk voor meer informatie op de website van de IGJ waar je het Toetsingskader Medicatieveiligheid in de maatschappelijke zorg kunt lezen.

Wil je meer weten over medicatieveiligheid en waar je op moet letten? Kijk dan ook op de website van Zorg voor Beter. Daar vind je een video en een checklist in Veilige Principes.

Wat staat er in een zorgplan?

In het zorgplan staat welke zorg iemand nodig heeft, welke verpleegdoelen er zijn gesteld en hoe deze bereikt gaan worden. Een verpleegkundige stelt het zorgplan op.

In het zorgplan staat bijvoorbeeld welke zorg een cliënt nodig heeft en hoe vaak deze geleverd wordt. De wijkverpleegkundige bespreekt regelmatig het zorgplan met een cliënt zodat het steeds aansluit bij de wensen en behoeften van de cliënt.

Wil je meer weten over wat een zorgplan inhoudt? Kijk dan op de website van Regelhulp. Op de website van Zorg voor Beter vind je ook antwoord op veelgestelde vragen over het zorgplan.

Hoe zorg je ervoor dat kwaliteit een onderdeel wordt van je organisatie?

Het verzamelen van kwaliteitsinformatie en het hebben van een verbetercyclus is belangrijk als zorgaanbieder om goede zorg te leveren. Een kwaliteitssysteem kan hierbij helpen. Dit systeem bewaakt, beheerst en verbetert de kwaliteit van zorg.

Maar kwaliteit werkt alleen als iedereen in je organisatie niet alleen uitleg krijgt over hoe je moet werken, maar ook begrijpt waarom dingen op een bepaalde manier moeten gebeuren. Dan voelt iedereen zich betrokken en verantwoordelijk voor het leveren van goede zorg. Een goed kwaliteitssysteem helpt je organisatie om te leren en verbeteren, omdat het inzicht geeft in waar de verbeterpunten liggen.

Overweeg als zorgaanbieder de volgende normen voor kwaliteitsmanagement: ISO 9001, NEN-EN 15224, HKZ-norm ISO 9001, HKZ Kleine Organisaties en HKZ Zorg & Welzijn.

Hoe kies je een kwaliteitssysteem dat bij je organisatie past? De website van NEN helpt je daarbij. Wil je nog meer achtergrondinformatie over kwaliteitssystemen? Kijk dan op kader.nl.